Met een bloeiende horecasector en een groeiende vraag naar culinaire ervaringen, biedt Nederland een uitstekend klimaat voor het openen van een restaurant. Toch komt daar een hoop regelgeving bij kijken. Om je onderneming soepel te laten draaien en aan alle voorschriften te voldoen, zijn er diverse vergunningen en licenties nodig.

In 2023 was de omzet in de Nederlandse horeca met bijna 13,2% gegroeid vergeleken met het jaar ervoor. Deze trend benadrukt het belang van naleving van de regelgeving om maximaal te profiteren van de kansen in de markt. In deze gids geven we een volledig overzicht van de essentiële vergunningen en licenties die je nodig hebt om een restaurant in Nederland te openen, inclusief praktische tips om het aanvraagproces te stroomlijnen.

Vergunningen en licenties die je nodig hebt in Nederland 

Om een restaurant in Nederland legaal te exploiteren, moet je voldoen aan een aantal verplichtingen. Deze regelgeving garandeert dat jouw zaak voldoet aan de eisen op het gebied van hygiëne, veiligheid en bedrijfsvoering.

1. Exploitatievergunning horeca

De exploitatievergunning is in de meeste gemeenten verplicht voor elke horecagelegenheid die eten en drinken serveert. Deze wordt afgegeven door de gemeente waarin het restaurant gevestigd is en is bedoeld om de openbare orde, het leefklimaat en de veiligheid te beschermen. 

• Aanvraagproces: Je dient de aanvraag in bij de afdeling Vergunningen van de gemeente. Afhankelijk van de gemeente is het nodig om een ondernemingsplan, veiligheidsplan, eigendomsbewijs, kopie van een identiteitsbewijs en arbeidsovereenkomsten te overleggen. 
• Kosten en geldigheid: De kosten variëren per gemeente en type onderneming. Gemiddeld ligt de prijs tussen € 1000 en € 2000.  De vergunning moet meestal jaarlijks verlengd worden, ook hier zitten kosten aan verbonden. Zonder vergunning riskeer je boetes of zelfs sluiting.

2. HACCP-regels

Volgens de Nederlandse Warenwet moet elk restaurant aan de HACCP-regels voldoen. Hieraan kan voldaan worden door een goedgekeurde hygiënecode of een HACCP-plan. Tevens moet het bedrijf aangemeld worden bij NVWA, zij kunnen onaangekondigd langskomen om te controleren of aan de regels wordt voldaan. 

• Hoe voldoe je aan de regels: Stel een HACCP-plan op of maak gebruik van een hygiënecode, die zijn onder andere te bestellen bij Koninklijke Horeca Nederland. Houdt registratielijsten bij met onder andere de temperatuur van de koelkasten en de data waarop schoonmaak heeft plaatsgevonden.  

3. Alcohol(wet)vergunning

Om alcohol te mogen schenken is het verplicht om een alcohol(wet)vergunning aan te vragen bij de gemeente. De ondernemer moet minstens 21 jaar oud zijn en een certificaat Sociale Hygiëne hebben. 

• Voorwaarden voor de aanvraag: Om in aanmerking te komen voor deze vergunning moet de onderneming en de leidinggevende voldoen aan het Bouwbesluit, Alcoholbesluit en Besluit kennis en Inzicht Sociale Hygiëne. 
• Aanvraagproces: Afhankelijk van de gemeente zijn een plattegrond van het pand, kopie van het legitimatiebewijs van alle leidinggevenden en een kopie van alle arbeidsovereenkomsten van leidinggevenden nodig. Vul het aanvraagformulier in en verstuur de documenten naar de gemeente. Aan het indienen van de aanvraag zitten kosten verbonden. 

4. Live-/amusementsmuziek licentie en achtergrondmuziek licentie

Als je een restaurant hebt en een artiest laat komen of muziek aan hebt staan dan is hier een licentie voor nodig. Voor de achtergrondmuziek licentie zijn de kosten afhankelijk van het aantal vierkante meters. 

• Wanneer is het nodig: Voor het afspelen van achtergrondmuziek en bij de komst van live artiesten zoals een band of dj. 
• Aanvragen: De achtergrondmuziek licentie en Live-/amusementsmuziek licentie kunnen aangevraagd worden bij Service Centrum Auteurs-en Naburige Rechten. Als de gages hoger zijn dan € 1000 en/of de entree hoger is dan € 25 dan is een horeca-evenement licentie nodig. 

5. BTW, omzetbelasting en gemeentelijke belastingen

Als horeca-onderneming is het verplicht om te registreren bij de Kamer van Koophandel en belasting af te dragen. Dat bestaat uit btw en omzetbelasting. Daarnaast is het ook verplicht om gemeentelijke belastingen te betalen waaronder onroerendzaakbelasting en rioolheffing. 

• Belastingdrempel: Elke horeca-onderneming is verplicht btw, omzetbelasting en gemeentelijke belastingen te betalen. 
• Voordelen en verplichtingen: Een horeca-onderneming moet btw afdragen over producten die verkocht worden, maar de btw voor ingekochte producten en diensten mag teruggevraagd worden. Is de omzet laag dan is er een kans op korting voor de omzetbelasting. 

6. Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE)

Het is voor horeca ondernemingen verplicht om een risico-inventarisatie te maken, Horeca-RIE genaamd. Deze inventarisatie is bedoeld om de arbeidsrisico´s in het bedrijf te beoordelen en een plan van aanpak te maken. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert hierop. 

• Belangrijkste punten: in de inventarisatie moet in ieder geval een bedrijfsnoodplan opgenomen worden. Daarnaast moet gesproken worden over werktijden, rusttijden en hoe omgegaan wordt met gevaarlijke stoffen en apparatuur. 

7. Omgevingsvergunning of uitstallingsvergunning

Voor het plaatsen van een reclamebord op de stoep of buitenreclame is het noodzakelijk om een omgevingsvergunning of uitstallingsvergunning aan te vragen bij de gemeente. 

• Aanvraagproces: Om een aanvraag te doen is het noodzakelijk om een situatieschets te maken. Hierin moet opgenomen worden wat de afmetingen zijn van het reclamebord en hoe het straatbeeld eruit ziet met het bord. Dat moet ingediend worden met een aanvraagformulier en het voldoen van de kosten. 

8. Andere punten om op te letten 

Naast de eerder genoemde punten zijn er nog een aantal andere zaken waar op gelet moet worden bij het openen van een horeca-onderneming. Let in ieder geval op de volgende zaken.

• Melding Milieuplicht Activiteitenbesluit: De meeste horeca ondernemingen hebben geen milieuvergunning nodig, maar het is wel noodzakelijk om melding te doen van milieubelastende activiteiten. 
• Openingstijden en openbare orde en veiligheid: Gemeentes hanteren verschillende regels voor openingstijden en de eisen die gesteld worden aan de openbare orde en veiligheid. Die zijn opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

Voldoe aan de regelgeving voor een succesvolle lancering van het restaurant

Het opstarten van een restaurant in Nederland vereist inzicht in een breed scala aan vergunningen, regels en procedures. Maar laat dit je niet afschrikken: als je de juiste stappen volgt en tijdig je aanvragen doet, voorkom je problemen en bouw je aan een solide basis voor je onderneming.

Bij Dishmix begrijpen we de complexiteit van het openen van een nieuw restaurant. Onze uitgebreide oplossingen zijn ontworpen om je bij elke stap te ondersteunen, van het verkrijgen van de benodigde vergunningen tot het optimaliseren van de keukenactiviteiten. Met onze ultramoderne keukenruimtes en deskundige begeleiding kun jij je richten op het leveren van uitzonderlijke culinaire ervaringen terwijl wij de operationele uitdagingen afhandelen. Werk vandaag nog samen met Dishmix en zet de eerste stap naar een succesvol restaurant in Nederland.